Günümüz teknolojisi sağladığı faydanın yanında bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Bunun en bariz örneği teknolojinin ilerledikçe işsizliği artırması. Teknoloji deyince de şu günlerde ilk aklımıza gelen hiç şüphesiz yapay zeka teknolojisi.

Yapay zeka, makinelerin karmaşık problemlere insanlar gibi çözümler üretmesini sağlama ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu genellikle insan zekâsının karakteristiğini alıp, bilgisayara algoritma olarak uygulanarak gerçekleştirilir. [1]

Yapay zekâ konusunda yapılan araştırmaların çoğu, zekâyı meydana getiren öğrenme, mantık yürütme, sorun çözme, algılama ve dili anlama gibi unsurlar üzerinde yoğunlaşmıştır. [2]

“Araçlar ve amaçlar” tekniği, yapay zekâ teknolojisinde sıkça kullanılan bir genel amaçlı sorun çözme yöntemidir. Söz konusu teknik kapsamında mevcut durum ile hedeflenen durum karşılaştırılır, sonra da hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenler belirlenir ve harekete geçilir. Farz edelim ki ileri teknolojili bir robotumuz var ve yerde duran koliyi alıp rafın üzerine koymasını istiyorsunuz. Burada amacımız, kolinin alınıp rafa yerleştirilmesi. Robot da hemen amaca ulaşmak için gerekli araçları hesaplıyor, yani “Yürümeli, eğilmeli, kolileri almalı, kalkmalı, tekrar yürümeli, uzanmalı ve kolileri rafa koymalıyım.” diyor. İşte “araçlar ve amaçlar” tekniği de bundan ibaret. [3]

Burada önemli olan nokta robotun değişen şartlara göre en pratik yöntemi geliştirmesidir. Sensörler aracılığıyla algılanan bilgi hafızaya kaydedilip öğrenme sağlanmakta, tümdengelim ve tümevarım yoluyla mantıksal çıkarım sağlanıp hedefe ulaşılabilmektedir. Hedefe daha iyi bir yoldan ulaşabilmek için strateji geliştirilmektedir.

Gelinen teknolojik seviyeyi de baz alarak yapay zeka tabanlı bir otomobili düşünelim.” Araçlar ve amaçlar” tekniği ile otomobil sensörler aracılığıyla trafiğin tüm unsurlarını zamanla hafızaya kaydedecektir. Amacın en kısa ve ekonomik yoldan hedefe ulaşmak olduğunu varsayarsak otomobil temel mantık yürütme kurallarıyla en kısa ve ekonomik yoldan istenilen adrese ulaşacaktır.

Tüm bunların işgücü kalitesine ciddi katkıları olduğu düşünülebilir ancak böylesine teknoloji ciddi bir işsizliği de beraberinde getirecektir.

Robotların insanları işinden edeceği ve onların yerine geçeceği savı artık akademik tartışmalardan daha fazlası. Beyaz Saray tarafından yayınlanan “Artificial Intelligence, Automation, and the Economy” adlı rapor, yapay zekanın yakın gelecekte çok sayıda ABD’li vatandaşı işinden edeceğini ve ülkede önemli bir işsizlik sorunu yaşanacağını vurguluyor. Oxford Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre ise İngiltere'deki işlerin %35'i 20 yıl içinde makineleşebilir. [4]

Yapay zekanın aynı işi klasik bir ofis çalışanından çok daha kısa sürede ve daha yüksek verimle yapacağını tahmin edebiliyoruz. Fakat işsizlik tehlikesiyle karşı karşıya olan sektörler bununla sınırlı değil. Örneğin taksiciler. Uber ve Google, şoförleri dahi devreden çıkaracak bir taksi sistemi kurmak üzerine çalışıyor. Bu yıl sonuna doğru İngiltere sokaklarında şoförsüz taksiler hizmet vereceği için İngiliz hükümeti şoförsüz araçlar için otoyolları yenilediğini açıkladı. [5]

Bu oranların az gelişmiş ülkelerde daha fazla olmasını bekleyebiliriz. Çünkü bu tür ülkeler genellikle tasarımdan çok emek yoğun ekonomilere sahipler. Dolayısıyla İngiltere’de işsizliği % 35 dolaylarında artıran teknoloji Çin ve Hindistan gibi ülkelerde bu rakamı daha yukarılara çekebilir.

Tesla’nın kurucusu Musk, yakın zamanda robotların insanların yerini alacağını ve buna bağlı olarak bir “gelir boşluğu” doğacağını düşünüyor. Bunun için çözüm önerisiyse “evrensel bir gelir bütçesi” oluşturmak. Bu konuda çalışmalara başlayan Elon Musk kendi şirketlerinde fon oluşturmaya başladı bile. [6]

Koşulsuz temel gelir kavramı özellikle Avrupa’da tartışılıyor ve genç yaşlı herkese herhangi bir karşılığı olmaksızın, vergisiz olarak aktarılacak nakdi temsil ediyor. İnsanlara devlet tarafından verilecek bu gelir kişilerin temel ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayıp sosyal hayata gerçek anlamda dahil olmalarını sağlayacak. [7]

Koşulsuz temel gelirdeki sıkıntı böyle bir durumda çoğu insanın çalışmak yerine çalışmamayı tercih etmek isteyeceğidir.

Şu sıralar özellikle AB’li yetkililer milyonlarca işsizin neden olabileceği sosyal patlamayı düşünerek uyumakta zorlanıyor. Silikon Vadisi ise robotların herkesi işsiz bırakması halinde kendi ürün ve hizmetlerini kimin hangi parayla alacağını düşünüyor. [8]

Açıkçası bu konu dikkat çekici bir sorun. Artan işsizlik gelirleri düşüreceği için talepte daralma yaşanacak. Yaşanan talep daralması beraberinde işsizliği daha da artıracak. Şu an için devletleri endişelendiren temel konu da teknolojideki ilerlemenin ortaya çıkardığı işsizlik sonucu yaşanacak talep daralması.

Kaynak

[1] https://www.bilgiustam.com/yapay-zeka-nedir-uygulama-alanlari-nelerdir/

[2] http://www.yeniisfikirleri.net/yapay-zeka-nedir-ornekleri-nelerdir/

[3] http://www.yeniisfikirleri.net/yapay-zeka-nedir-ornekleri-nelerdir/

[4] https://ceotudent.com/yapay-zeka-issizligi-arttiracak-mi

[5] https://ceotudent.com/yapay-zeka-issizligi-arttiracak-mi

[6] https://ceotudent.com/yapay-zeka-issizligi-arttiracak-mi

[7] https://www.haberturk.com/robotlarin-yaratacagi-issizlik-boyle-finanse-edilecek-1741455-ekonomi