İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin, İtalyan ve Fransız üst düzey yetkililerinin daveti üzerine Ocak ayının son haftasında, 26-29 Ocak tarihlerinde Paris ve Roma'yı ziyaret edeceği dünya kamuoyuna duyuruldu. Ruhani’nin Avrupa seyahatinin anlamı nedir? Bu konu üzerinde düşünürken gözönünde tutulması gereken birkaç hususu dikkatlerinize sunmak istiyorum.

Hasan Ruhani, 2013 Haziran’ında Mahmut Ahmedinecat’ın ardından 7.İran Cumhurbaşkanı oldu. Bu değişiklik, nükleer krizde boğulan İran’ın dünya güçlerine intibak çabası oldu. İran, nükleer çalışmalarını tamamlayabilseydi, atom bombası olan, Pakistan’dan sonra ikinci İslam devleti olacaktı.

Ayrıca İran’da Mahmut Ahmedinecat, Mısır’da Muhammet Mursi ve Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan ülkelerini birbirine yakınlaştırıp İslam Birliği yönünde adımlar atmaya hazırlıyorlardı. Ahmedinecat ve Mursi, devlet başkanlığından uzaklaştırıldı. Erdoğan da Batı’nın öldürücü darbelerini almasına rağmen devlet başkanı oldu ama Türkiye uluslararası camiada yalnız kaldı. Çünkü Mısır’da devrim oldu ve Mursi zindana atıldı; ayrıca Hasan Ruhani cumhurbaşkanlığına nükleer çalışmalara son verme ve Batı’yla uzlaşma vaadiyle geçmişti.

Nitekim İngiliz The Economist dergisi, 2014 Kasımı’ndaki bir sayısında Hasan Ruhani'nin seçilmesinden sonra İran'ın değişmeye başladığını işaret ederek "İran'da devrim bitti" başlığıyla çıktı.  "Yeni İran ve nükleer anlaşmaların geleceği" alt başlığıyla çıkan dergi, “nükleer konusunda anlaşma için umut var..”  dedi. İran ile P5+1 ülkeleri arasında İran’ın nükleer programına yönelik müzakerelerin yavaş ilerlediğini kaydederek 24 Kasım 2014’de gerçekleşecek görüşme için "belki önümüzdeki ay değil ama sonunda İran nükleer politikalarından vazgeçecek" demişti.

Batı’nın umutlarını boşa çıkarmayan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İtalya ve Fransa’da bu ülkelerin cumhurbaşkanları, başbakanları ve diğer üst düzey yetkilileri ile bir araya gelecek, ayrıca İtalya'nın önde gelen iş adamları ve sanayi sahipleri ile de görüşecek. Ruhani'nin, Vatikan'da da Papa ile bir araya gelebileceği ifade ediliyor. Cumhurbaşkanı Ruhani ayrıca, UNESCO Genel Direktörü'nün resmi daveti üzerine, UNESCO zirvesinde özel konuk olarak konuşma yapacak. İtalya'daki temaslarının ardından Fransa'ya geçecek olan Cumhurbaşkanı Ruhani, bu ülke Cumhurbaşkanı François Hollande ile görüşecek. Ruhani, ikili ve çok taraflı görüşmelerin yanısıra, Avrupa, İtalyan ve Fransız basın mensupları ile buluşacak, ayrıca Avrupalı tüccarlar ve işadamları ve de elitler ve düşünürler bir araya gelmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye Avrupa ziyaretinde bazı bakanları ve İranlı üst düzey yetkililer eşlik edecek.

Çağdaş Roma, İran’ı yanına çekerek, 1975’ten itibaren uygulamaya başladığı İslam ülkesini viraneye çevirip yüzlerce küçük ulus devlete dönüştürme politikasının önündeki en büyük engeli, daha doğrusu 1990 sonrasında insanlığın ufkunda beliren İslam Birliği’ne dönük ciddi bir çabayı sona erdirmiş görünüyor.

“İran’da devrim bitti mi?” başlıklı birkaç bölüm sürecek bu yazıda, uluslararası ilişkilerin son kırk yılı sorgulanacaktır. Bu sorgulamada Türkiye ve İran’ın İslam alemiyle ilişkileri de gözden geçirilecektir.

Haber 7