Mustafa Everdi‘nin “Kılçıklı Hikâyeler” adlı öykü kitabı, Şubat 2019’da Bilge Kültür – Sanat Yayıncılıktan çıkmış.

Everdi, kitabındaki öyküleri; yaşayan hikâyeler, interaktif hikâyeler, gümüş hikâyeler olmak üzere üç bölüme ayırmış. Yazar, öykülerini felsefi bir yaklaşım ve ince bir kara mizahla kuruyor. Onun öykülerinde sıradan bir olay ya da durum, metnin sonuna doğru felsefi bir aforizmaya dönüşebiliyor.

M. Everdi, öykülerini yazarken anlatımı ağırlaştıracak söz sanatlarından uzak durmuş. Bu yüzden metinler okuyucunun gönlüne su gibi akıyor. Yani, bu metin bir olay öyküsüyse, eylem cümleleriyle onun hakkını veriyor yazar. Durum öykülerinde ise metni daha ziyade psikolojiye, sosyolojiye, felsefeye yaslıyor. Ayrıca öykülerine, zaman zaman dünya edebiyatının ustalarından ya da tanınmış filozoflardan alıntıladığı aforizmalar serpiştiriyor; hatta çoğu zaman kendisi yazıyor gereken özlü sözleri…

M.Everdi öyküleri, içinde bulunduğu toplumun ve zamanın ruhunu yansıtan metinlerden oluşuyor. Kuşkusuz ki o, konu tercihlerinde bağımsız düşündüğü gibi, sözcük seçiminde de ön yargısız davranıyor; eski ve yeni sözcükleri bir potada harmanlayıp kültürümüze ait ne varsa kullanmak istiyor metinlerinde.

Kılçıklı Hikâyeler’deki öyküler, insanımızın gündelik hayatından izler taşımaktadır. Örneğin, “Babanız Yine Âşık Oldu Çocuklar” adlı öyküsünde yazar, oldukça ironik bir dille orta yaş sendromundaki bir adamın komik hâllerini dile getiriyor.

Everdi, öykülerinde psikolojik tahlillere de yer veriyor ve bu tahlillerde oldukça da başarılı. Örneğin “İs Kokusu” adlı öyküsünde, temizlik takıntısı olan bir kadının durumunu olanca gerçekliğiyle anlatırken, bu takıntıyı bir psikiyatr gibi inceleyip teşhisini koyduğu kahramanının derdine çare olacak ilacı bile yazıyor.

Everdi’nin hemen her öyküsü, heyecan ve merakın en üst düzeyde seyrettiği metinlerdir. Mesela “Çocuk Oyunu” adlı öyküsü, basit bir çocuk oyununda heyecanı aşama aşama tırmandırarak zirve yaptırıyor ve öykünün finali alışıldık olmayan bir biçimde bitiyor. Çocukların kahraman olduğu bu öyküde bile yazar, âdeta büyüklere ders vermek ister gibidir. Bu ders, klasik öğretmen üslubuyla değil, ince bir zekânın ürünü olarak tezahür ediyor.

Everdi öykülerinde mekânı sınırlamıyor, hemen her yeri mekân olarak kullanıyor. Konuya uygun olan mekânı, daraltılmış betimlemelerle yoğun bir şekilde tanıtıyor. Zira mekânın işlevsel olarak kullanılması için bu tasvirler gereklidir. Öykünün konusuna göre mekân seçmesi olağan olmakla birlikte, özellikle durum öykülerinde arka fondaki çarpıcı mekân betimlemeleri öykünün etkileme gücüne müspet yönde etkiliyor.

Yazar, kurmaca metinlerin ana unsurlarından “zaman”ı kararında kullanma maharetiyle de dikkat çekiyor. Zira özellikle olay öykülerinde, hareketli bir sahnede eylemlerin hızlı gelişmesini anlatmak için en uygun eylemsiyi ya da zaman zarfını buluyor. Yine, öykünün gerçekleşme zamanının tespitinde de hikâyenin ruhuna koşut olarak zamanı belirliyor. Örneğin, karı-kocanın yaşadığı küçük bir tartışmayı el ayak çekildikten sonra ve çift baş başa kaldığında yaşatıyor. Bu da genellikle gecenin geç bir saatinde kısık seslerle gerçekleşiyor.

Everdi’nin öykü kahramanları, toplumun her kesiminden ve yaş grubundan insanlardır. Hatta yazar, bir anlatıcı olarak bazen hikâyesini bir kadının ağzından anlatır. Örneğin; “Hangi Aşk Büyük” adlı öyküsünde beş kadının hikâyesini anlatırken bir erkek yazar olarak böylesi bir duyarlılığı başarıyla yansıtması, takdire şayan bir durumdur.

Everdi’nin İnteraktif Hikâyeleri, sıra dışı bir yöntemle kaleme alınmış. Bu metinlerde, diğer öykülerinden farklı olarak yazarın sosyal medyadaki okuyucularının öyküler hakkında yaptığı yorumlar sıcağı sıcağına kitaba aktarılmış. Bu da edebiyatımızda ilk defa tanık olduğumuz bir yöntem olmalı.

Kısacası, günümüz öykü türünün yükselen yıldızı Mustafa Everdi, sürekli kendini aşan, kalemini değiştirip dönüştüren, hep daha iyiye, güzele, doğruya korkusuz adımlarla giden bir yazar. O, içinden geldiği siyasi mahallenin kimi yadırgamalarına ve mobbingine aldırmadan özgün öyküler kaleme alan, edebiyata gönül vermiş bir kültür insanıdır. Yazdığı her metin okurlarını ruhça yükseltiyor ve daha önce tatmadıkları dil zevki tattırıyor onlara. Bir yazarın en büyük amacı, hiç tanımadığı yüreklere insan sıcaklığıyla değmek olsa gerek. O da bunu hakkıyla başarıyor, kutluyorum…