Yaşam Becerileri Gençlik Rehberi, Eyüp Sultan Sosyal Bilimler Derneği’nin Gençlik ve Spor Bakanlığı ile 2020 - 1 Gençlik Projeleri Destek Programı kapsamında yürüttüğü öğrencilerin psikososyal gelişimini destekleme çalışmasıdır.

Eyüp Sultan Sosyal Bilimler Derneği, İstanbul’daki ortaokul ve liselerde, okul rehberlik öğretmenlerine destek olmak amacıyla Yaşam Becerileri Gençlik Rehberi projesini hazırlamıştır.

Yaşam becerileri, bireylerin gelişim sürecinde varlıklarını etkin bir şekilde devam ettirebilmeleri için hayat karşısında sahip olmaları gereken yeterliliklerdir. Yaşam Becerileri Gençlik Rehberi projesinde; ortaokul ve lise öğrencisi gençlerin; 1.İletişim becerileri; 2.Geleceği planlayabilme; 3.Hak ve sorumlulukları bilme; 4.Çatışma çözme; 5.Stresle baş edebilme; 6.Bilişim araçlarını nesnel değerlendirebilme yeterliliklerini kazandırma amaçlanmıştır.

Bir dizi yazıyla Yaşam Becerileri Gençlik Rehberi projesi kapsamında yapılan belgeselleri anlatacağım.

Bu çalışmada bilişim araçlarını nesnel bir şekilde değerlendirebilme becerisi kapsamında, hem günümüzde hızlı bir şekilde gelişmeye devam eden bilişim teknolojisi araçlarının (cep telefonu, internet vb.) hem de medya araçlarının (görsel, işitsel ve yazılı) kullanımı birlikte ele alınmıştır.

Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler ışığında çağımızın bilgi temelli işleyen yapısı, bilginin üretilip saklanması ile birlikte iletilmesini de önemli kılmaktadır. Bu açıdan hem bilişim araçlarının hem de medya araçlarının kullanımında bilginin nesnelliği ve uygun kullanımı, bilgi çağının bir getirisi olarak ortak ve önemli bir yaşam becerisi niteliği taşımaktadır.

Teknoloji kullanımına bağlı dijitalleşmenin psikolojik yönünün anlatıldığı ‘Bilişim Araçlarını Nesnel Kullanma Becerisi’ne konuşan psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bağımlılıkla aile bağları arasında önemli bir ilişki olduğuna dikkat çekerken; yalnızlık hissi yaşayan kişilerde bağımlılık riskinin daha yüksek olduğunu söyledi.

Son zamanlarda okullarda gündem oluşturan ve bir ders olarak içeriğinde öğrencilere beceri olarak kazandırılmaya çalışılan medya okuryazarlığı kavramı, çeşitli medya araçlarındaki (televizyon, sinema, radyo vb.) mesajlara ulaşma, bunları çözümleyerek değerlendirme ve iletme olarak ele alınmaktadır.

Ders içeriğinde bu becerinin özellikle medya karşısında pasif ve savunmasız bir alıcı haline gelebilen bireylerin, medyanın dilini çözebilecek bir bilinç düzeyine ulaşmalarında ve medyayı eleştirel bir yaklaşımla okuyarak bilinçli alıcılar haline gelmelerinde önemli olduğu vurgulanmaktadır. Çeşitli araştırma bulguları da, özellikle ergenlik döneminin gelişim görevleri göz önünde bulundurulduğunda medyanın etkili okunmasının önemini açığa vurmaktadır.

Bilişim araçlarının (özellikle internet) kullanımında, etkisini gerçek yaşamın da önüne geçecek şekilde gösterebilen sanal yaşam ortamı ergenler için çeşitli riskleri de beraberinde getirebilmektedir. Literatürde sanal zorbalık olarak yerini bulan bu tür riskler, bilişim teknolojilerinin kullanımı yoluyla bir birey ya da grup tarafından diğerlerine zarar verme amacıyla yapılan kasıtlı ve düşmanca davranış içeren bir tür zorbalığı içermektedir.

Bilişim araçlarının amacına uygun kullanımı ve sanal tehlikelerin farkında olma yoluyla bu konuda da önlemler alınabileceği düşünülmektedir. Genel olarak bu konuya ilişkin kazanımların hazırlanmasında söz konusu önlemler, önleyici ve koruyucu bir bakış açısıyla etkinlikler içerisinde göz önünde bulundurulmuştur.

Kaynak:

Prof. Dr. Nevzat Tarhan - Bilişim Araçlarını Nesnel Değerlendirebilme: https://www.youtube.com/watch?v=PAB-Vde83bA&t=631s ;

Yaşam Becerileri Belgeseli, Bilişim Araçlarını Nesnel Değerlendirme (5-8, Ortaokul Düzeyi): https://www.youtube.com/watch?v=W0Crn5FnXoY

Yaşam Becerileri Belgeseli, Bilişim Araçlarını Nesnel Kullanma (7 12, Lise Düzeyi): https://www.youtube.com/watch?v=AjDdjmQ5dVQ&t=523s