ÜLKEMİZDE ÖĞRETMEN YETİŞTİRME SORUNUNA YERLİ, MİLLİ VE ÇAĞDAŞ ÇÖZÜM ARAYIŞLARI -II-

DÜZENLEME KURULU ÜYELERİ

1- Prof. Dr. İbrahim Kavaz, Kırşehir Ahi Evren Üniversitesi Öğretim Üyesi,

2- Prof. Dr. Osman Çakmak, Rumeli Üniversitesi Öğretim Üyesi

3- Prof. Dr. İsmail Sağlam, Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi,

4- Prof. Dr. Bilal Yıldırım Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi,

5- Doç. Dr. Hadiye Küçükkaragöz, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi

C- Öğretmen Yetiştiren Kurumların Geçmişten/Alınış Dönemlerinden Gelen Sorunları,

1- Ülkemizde öğretmen yetiştiren kurumların geçmişten ya da alınış yıllarından kalma sorunları vardır. Bu sorunlar bugüne kadar kurumlarımızın gelişmelerinin önündeki en büyük engeli oluşturmuşlardır.

Bu çalıştaylar vesilesiyle bu gerçeği ilk defa tespit etmiş olduk:

Bugün ülkemizde var olan ilahiyat fakülteleri de dahil, öğretmen yetiştiren kuruluşların hiç birisini millet olarak biz kurmadık ya da onları biz üretmedik. Bunları biz 1846 ile 1930 yılları arasında Batı’dan aldık. Batı’nın dünya görüşü, eğitim felsefesi, insan tasavvuru (felsefesi) ve bilim felsefesine göre kurulmuş olan öğretmen yetiştiren kurumların tamamı, özellikle o yılların Avrupa’sına hâkim olan daha seküler, daha koyu maddeci, materyalist bir anlayış tarafından geliştirilmiş kurumlar olarak bize verildi ya da biz oradan aldık. Millet olarak bu fakültelere yönelik olarak yüzeysel bazı değişiklikler yaptık ama bu temel konulara henüz hiç dokunabilmiş değiliz.

2- Bu çalıştaylarla, en genci 100 yıllık olan (180 yıllık olan da var) öğretmen yetiştiren kurumlarımızın daha önce hiç üzerinde durulmamış ama ülkemizin önemli bir gerçeği mesabesindeki geçmişten gelen dünya görüşü, eğitim felsefesi, insan tasavvuru/felsefesi ve bilim felsefesi gibi sorunlarını ilk defa ele alıp önce bu sorunların nelerden ibaret olduklarını belirledik. Daha önce bunlar bilinmiyordu ya da eğitimle ilgili hiçbir bilimsel eserde bu tarzda yer almıyorlardı.

Sonra da bunların çözümlerini özet halinde ilk defa bu çalıştaylarda ortaya koyduk. O çözümler de yıllardan beri bize hâkim olan seküler, maddeci ve tekelci dünya görüşü, eğitim felsefesi, insan felsefesi ve bilim felsefesi ile Medeniyetimizden süzülüp gelen Anadolu İrfanı’ndan üretilen dünya görüşü, eğitim felsefesi, insan tasavvuru ve bilim felsefesini bir araya getirip ikisi üzerinde çalışarak bize daha uygun, daha yararlı çözümlere ulaşmaktır. Ürettiğimiz bu çözümlerin de daha geniş ve yaygın bir katılımla ele alınması, geliştirilmesi ve uygulanması hususunda da Yükseköğretim Kurumuna önerilerde bulunduk. Gayemiz YÖK’ün organizasyonuyla bu sorunlara çözümler üretilerek öğretmen yetiştiren kurumların, yetiştirecekleri öğretmenlerin Anadolu irfanı ve insanıyla daha çok birlikteliğini, uyumunu ya da kültür birliğini sağlamaya çalışmaktı.

3- Bu çalıştaylarda ele aldığımız her bir öğretmen yetiştiren kurumun, kuruluş/Avrupa’dan alınış felsefesinde bulunan sorunlarını belirleyip onlara çözümler üretirken aynı zamanda ülkemizdeki tek tek her bir yükseköğretim kurumunun (üniversite ve fakültelerin) ortalama 150 yıllık şifresini çözmüş olduk. Böylece onların hem geliştirilmelerinin hem de millileştirilmelerinin yolunu açabileceğimizi düşündük.

4- Yaptığımız bu çalıştaylar vesileyle şu da ortaya çıktı ki, aslında bizim ülkemizdeki yükseköğretim kurumlarının tamamında, örneğin hukuk, iktisat, tıp, mühendislik, mülkiye, sosyoloji, psikoloji vb gibi fakültelerde ‘tarihten gelen’ ve ‘sonradan üretilen’ dev sorunlar vardır ve bu kurumlar o sorunlar tarafından esir alınmış durumdadır. Hem kendilerinin dünya çapında gelişememiş olması, örneğin yükseköğretim kurumları arasında dünyada bilmem kaçıncı sıraya girememiş olması hem de ülkemizi geliştirememiş olmalarının temelinde de bu sorunların yatmakta olduğunu gördük.

5- Dolayısıyla bizim geliştirdiğimiz ‘öğretmen yetiştiren kurumlar çalıştayları modeliyle’ hukuk, iktisat, tıp, mühendislik, mülkiye ve diğer yükseköğretim kurumları üzerinde de çalışılması gerektiği kanaatine vardık.

D- Ülkemizde Öğretmen Yetiştiren Kurumların Süreç İçerisinde Ortaya Çıkmış Olan Sorunları,

1- Bu çalıştaylarla, öğretmen yetiştiren kurumların tarihten gelen sorunlarını ve çözümlerini belirledikten sonra, en az 100-180 yıllık süreçte ortaya çıkmış bulunan ortak ve kurumsal sorunlarını belirlemeyi ve bu sorunların her birisinin ayrı ayrı çözümlerini üreterek gelecekteki öğretmenlerimizin daha dinamik, fedakâr ve adanmış bir ruhla görevlerini yürütmelerinin sağlanmasına katkı sunmayı hedefledik.

2- Bu çalıştaylar vesilesiyle şunu da görmüş olduk: Ülkemizde öğretmen yetiştiren kurumlarda, dünyaca belirlenmiş, bizde de geçerli ve uygulanmakta olan öğretmen yetiştirme ölçütlerinin yani eğitim bilimler dersleri, alanla ilgili dersler ve kültür dersleri ile zamana, ihtiyaca ve ihtiyacın şekline bağlı kalarak gerçekleştirilecek uygulamadan oluşan evrensel ölçütlerin uygulanmasında belli oranlarda sorunlar ve sıkıntılar vardır. Bu sorun ve sıkıntılar:

a- Daha çok, öğretmen yetiştiren kurumların dışındaki fakültelerden mezun olanlara hizmet veren ve yıllardan beri var olan ve şu anda da uygulanan pedagojik formasyon sertifika programları, Ülkemizde öğretmen yetiştirme ölçütlerini bozmuş, öğretmenliğin değerini düşürmüş ve hakkıyla öğretmen yetiştirmenin önündeki en büyük engellerden birisi olmuştur.

b- Yıllardan beri öğretmen yetiştiren bazı fakültelerde evrensel öğretmen yetiştirme ölçütleri, gereken hassasiyetle ele alınmamış, yer yer yasak savma kabilinden uygulamalar sergilenmiştir.

Yarın devam edelim.

08. 08. 2024

Prof. Dr. Ömer ÖZYILMAZ

Çalıştay Düzenleme Kurulu Başkanı