İranlı sanatçılara ait tezhip ve minyatürler TİEM’de sanatseverlerle buluşuyor. 28 Mayıs Pazartesi günü Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın açılışını yaptığı sergide İran’ın önde gelen sanatçılarından Maryam Khorrami ve Azam Eisazadeh’e ait 150 eser yer alıyor. 

Sergi, Türkiye’de ilk kez beğeniye sunulan eserlerin farklı dönemlere ait çalışmalardan oluşması açısından ziyaretçilere klasik sanatlar tarihine İranlı ustaların bakış açılarıyla yolculuk yapma fırsatını sunuyor.

Sultanahmet’te sanatseverlerin alakasına sunulmakta olan sergide yer alan birbirinden değerli eserlerin arasında, hilye-i şerif levhaları, ayet-i kerimeler, hadis-i şerifler, Mevlana Celaleddin Rumi (ks) ile Osmanlı Padişahlarının portreleri, İran Safavi ve Kacar dönemine ait padişah minyatürleri, serbest tasarım tezhip, minyatür ve yağlı boya tablolar dikkatleri üzerlerine çekiyor.

ŞEHNAME TEZHİP VE MİNYATÜRLE DİLE GELMİŞ!

İran edebiyatının önde gelen şahsiyetlerinden Firdevsi’nin İran efsanelerini anlattığı eseri “Şehname”nin metinleri altına, boyaya, fırçaya ve dahi ince bir sanat zevkine bürünüp tezhip ve minyatür levhalarına dönüştürülmüş.

Eserlere dikkatlice bakanlar naif bir şiir tadında minyatür; latif bir yağlıboya tablosu formunda İran edebiyatını okuyabilir. Hemen her biri hassas bir nakkaş özeniyle işlenen minyatürlerde kullanılan teknikler İran’ın minyatür sanatında sahip olduğu ustalığı ve derinliği yansıtıyor. Minyatürlerdeki kompozisyonlarda Simurg kuşu ile birlikte, efsanevi motif, simge ve sembollere yer verilmiş.

SAFAVİ DÖNEMİ SANATTA YÜKSEK TEKNİK VE ESTETİK BAKIŞ AÇISIYLA HAFIZALARDE YER ETMİŞ

Safavi döneminde (1501-1736) klasik sanatlar bağlamında minyatür ve hat önemli bir yer tutar. İran sanatıyla hemhal olanlar Safavi hükümdarlarının, Osmanlı Cihan Devleti Sultanları gibi geleneksel sanatlar ustalarını ve özellikle nakkaşları ve hattatları himaye ettiklerini hatırlayacaktır. Mezkûr dönemde hat ve minyatür ustaları, maharetlerini sivil ve dini mimari yapılarda olduğu kadar halı desenlerinde, seramik yüzeylerde, cam satıhlarda ve cam eşyaların süslemelerinde göstermiştir. İran sanat tarihçileri bu dönemi “sanatta yüksek teknik ve estetik dönemi, gerçek bir altın dönem” diye tanımlamaktadır.

Sergide Safavi döneminin klasik eser mantığını teşrih masasına yatıran levhaların yanında Kacar Hanedanlığı (1794-1925) asırlarında klasik sanatlarda yaşanan değişim ve gelişimleri gözler önüne seren eserler de kendine yer bulmuş.

İNTERAKTİF BİR SERGİ KONSEPTİ

TİEM’de ENG Şirketler Grubu’nun sponsorluğu ve organizasyonu ile gerçekleştirilmekte olan serginin izleyicileri, eserlere imza atan usta sanatçılarla sohbet etme, İran’ın klasik sanatlarını yakından tanıma fırsatını da elde ediyor. Bu yönüyle etkinliğin interaktif bir tarafı da var. Eser sahiplerinin sergi boyunca müzede bulunuyor olmasının sanatseverlerle ustaları kaynaştırmanın yanında İran sanatının tarihsel sürecinin daha yakından tanınmasına da katkı sağlıyor.

ESERLER POSTA KARTLARINDA

Sanatçıların TİEM’deki sergide yer alan eserleri posta kartlarına basılarak ziyaretçilere hediye ediliyor.

Sergi bu yönüyle de mobil cihazlar üzerinden süregiden modern zamanların iletişim atmosferine sanatseverlerin sevdiklerine hiç olmazsa bayram tebrik kartı göndermek suretiyle kısa bir mola verilmesini tavsiye ediyor.

FERİDE ÖZAL: İRAN’LA TÜRKİYE ARASINDA SANAT KÖPRÜSÜ KURMAK İSTEDİK

Serginin küratörü Feride Özal, etkinlikte ilgili Türk kamuoyuna iletmek istedikleri mesajı Dünya Bülteni’ne şu cümlelerle aktarıyor: “İran ile Türkiye arasında sanat köprüsü kurmak istedik öncelikle. Türkiye ile İran kardeş, komşu iki ülke. Bağlarımızı daha da güçlendirmeliyiz. Buradan yola çıkarak İranlı sanatkârlar ilk defa oldukça büyük bir ölçekte; 150 eserle Türkiye’de sanatseverlerin huzuruna çıktı. Bu hususu önemsiyoruz. Önemsediğimiz diğer bir husus da iki ülkenin birbirlerine sanat aracılığıyla da bağlantı kuruyor olmaları. Kültür ve sanatın böylesi kuşatıcı bir etkisi de var.

Özellikle bu etkinliğin Türk İslam Eserleri Müzesi’nde Türk kardeşlerimizin beğenisine sunulmuş olması da bize gurur veriyor. TİEM’de ilk defa İranlı sanatçılar, İranlı bayan sanatçılar uluslararası bir sergi açıyor. Serginin Ramazan ayında düzenlenmesi de bizim için ayrı bir mutluluk kaynağı.”

SERGİ 10 HAZİRAN PAZAR GÜNÜNE KADAR ZİYARET EDİLEBİLİR

Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde 10 Haziran Pazar gününe kadar ziyaret edilebilecek sergi mesai saatleri içerisinde gönlünde sanat ve estetiğe açık kapılar bulunanları bekliyor olacak. Sergiyle ilgili yazımızı “isimsiz” serginin sanatkârlarına değinerek nihayete erdirelim.

AZAM EİSAZADEH ÇOCUKLARA SANATTA İNAVASYON EĞİTİMLERİ VERİYOR

1980 yılında Tahran doğumlu olan tezhip ve minyatür sanatçısı Azam Eisazadeh İran’da bir yandan yeni eserler üretirken diğer yandan öğrenci yetiştiriyor ve Mim Alef galerisinin yöneticiliğini yapıyor. 15 yaşında resim ve minyatürle hemhal olmayşa başlayan sanatçı İran Kültürel Miras İdaresinin Sanat Okulu’nda master yapmış; minyatür bölümünde akademik lisans okumuş.

İran Ressamlar Derneği ve Çağdaş Görsel Sanatlar Geliştirme Enstitüsü üyesi olan Azam. “Mim Alef” galerisinde hat ve minyatür eğitimi veriyor.

Tahran’da “Tarane baran” ve Fallah” ve “Zaviye” üç minyatür sergisine imza atan sanatçı 2015 yılından beri gençler ve çocuklara sanatta inovasyon eğitimleri veriyor.

MARYAM KHORRAMİ İRAN’IN ÖNEMLİ SANATÇILARINDAN BİRİ

Tezhip ve minyatür sanatkârı Maryam Khorrami İran’ın önde gelen sanatçılarından biri. 1977 Tahran doğumlu olan ve tezhip alanında yükseköğrenim gören Khorrami, İran’da pek çok karma ve uluslararası sergiye katılmış.

İran Ressamlar Derneği ve Çağdaş Görsel Sanatlar Geliştirme Enstitüsü üyesi olan sanatçı 30 yıllık sanat birikimini “Tarane baran” “Honarhaye ziba” ve “Zarrabi” serlevhalı sergilerle İranlıların ilgisine arz etmiş.

2010 yılında Tahran’da düzenlenen 15. Uluslararası Kur’an-ı Kerim sergisinde yer alan sanatçı bir yandan Mim Alef Galerisi’nde yöneticilik yaparken diğer yandan da İranlılara tezhip sanatının inceliklerini öğretiyor.